
Thịt nhân tạo – thực phẩm của tương lai?
Đã bao giờ bạn nghĩ sẽ ngưng ăn thịt? Dù đùa hay thật, không ít người nghĩ đến việc từ bỏ thịt với nhiều lý do, vì sức khỏe, theo tôn giáo hoặc như thỉnh thoảng ở Việt Nam, người ta nói đùa rằng có thời điểm giá thịt lợn cao đến mức nó trở thành một loại thực phẩm đắt đỏ phải suy nghĩ kỹ trước khi mua... Tuy nhiên, chắc chắn không phải ai cũng có thể nói là làm vì việc thay đổi thói quen ăn uống khá khó khăn với rất nhiều người, kể cả nếu chuyển sang các loại protein thực vật thì mùi vị của chúng cũng khác xa so với protein động vật.
Chúng ta đã ăn thịt từ động vật từ hàng nghìn năm, cho đến hôm nay, có hẳn một nền công nghiệp chăn nuôi để thịt xuất hiện hàng ngày trên bàn ăn. Nền công nghiệp chăn nuôi hiện đại giúp con người có một khẩu phân ăn đa dạng nhưng cũng mang đến nhiểu rủi ro. Diện tích đất để phục vụ ngành chăn nuôi rất lớn, chúng ta thường nghĩ chăn nuôi càng hiện đại thì diện tích sử dụng sẽ tiết kiệm, nhưng quên mất thức ăn cho động vật nuôi cần đất để sinh trưởng và phát triển. Do đó, chăn nuôi càng lớn, diện tích cũng tăng lên theo. Chăn nuôi hữu cơ cũng không sạch như chúng ta tưởng tượng, hãy nghĩ đến những gì lợn, gà, bò, cừu, dê…thải ra. Chúng là những nguyên nhân làm trái đất nóng lên. Theo báo cáo của Tổ chức Lương thực Thế giới (WFO), 14,5% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính do con người gây ra là từ chuỗi sản xuất gia súc, trong đó chủ yếu là từ các trang trại chăn nuôi bò và chế biến sữa. Tiếp đến, chúng ta không biết đang nạp vào người bao nhiêu loại kháng sinh, thuốc kích thích sinh trưởng. Do nhu cầu của thị trường, thuốc kháng sinh, thuốc kích thích bị lạm dụng để động vật chống chịu bệnh tật tốt hơn và tăng trưởng nhanh hơn. Điều này mang lại lợi nhuận cho nhà chăn nuôi nhưng về lâu dài lại tiềm ẩn nhiều tác hại cho sức khỏe con người.
Trước những lý do trên, các nhà khoa học đã nghiên cứu một sản phẩm được gọi là thịt nhân tạo. Thực ra, ý tưởng ban đầu là sản xuất thức ăn cho các phi hành gia nhưng sau đó, các thí nghiệm được mở rộng để phục vụ cho cuộc sống thường ngày.
Phần lớn nhiều người khi nghe đến thịt nhân tạo thì nghĩ ngay đến thực phẩm chay, còn thực tế, thịt nhân tạo có nguồn gốc từ thịt thật. Người ta lấy các tế bào gốc của động vật đưa vào môi trường nuôi cấy. Các tế bào gốc này sẽ tạo ra thành các tế bào chất béo, nhân chúng lên nhiều lần để tạo thành một mảng thịt nhân tạo. Về mùi vị, dựa vào môi trường nuôi cấy mà hương vị, màu sắc thịt được hình thành, đây là một thành tố quan trọng khi nó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thịt nuôi cấy. Về chất lượng, chúng cũng có những chất như thịt thật bởi môi trường nuôi cấy đã bao gồm các axit amin, vitamin…
Thời điểm hiện tại, phần lớn người tiêu dùng không mấy mặn mà với thịt nhân tạo bởi văn hóa ăn thịt thật đã đi sâu vào tiềm thức của con người. Mọi người nhắc đến thịt với hình dung cái gì đó tự nhiên chứ không phải một thứ tạo ra từ phòng thí nghiệm. Trong khi chúng ta vẫn e ngại với thịt nhân tạo thì vẫn có rất nhiều công ty phát triển loại thịt này vì những lợi ích về lâu dài cho tương lai nhân loại. Thịt nhân tạo không bị nghiễm các dịch bệnh mà vật nuôi mắc phải, không bị ảnh hưởng bởi điều kiện tự nhiên, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, tiết kiệm diện tích chăn nuôi, tiết kiệm thời gian, tiết kiệm nước…và ở khía cạnh đạo đức, hành động giết mổ quy mô lớn sẽ không xảy ra.
Nếu thịt nhân tạo trở nên phổ biến, những vùng không thể chăn nuôi vẫn có thể dùng thịt như một thực phẩm thường ngày. Vấn đề có lẽ đáng quan tâm chính là giá cả. Vào năm 2013, khi chiếc bánh mì kẹp thịt nhân tạo đầu tiên được bán ra với giá lên trời 320.000USD thì đến năm 2018, một công ty có trụ sở tại Israel đã đưa ra giá cho miếng bít tết của họ là 50 USD.
Hiện nay, có rất nhiều quốc gia quan tâm tới thịt nhân tạo như Mỹ, Trung Quốc, Nga … với mong muốn trong tương lai gần có thể thương mại hóa loại thịt này. Các công ty đang nghiên cứu thịt nhân tạo vẫn đang tiếp tục cố gắng nâng cao chất lượng và hạ giá thành sản phẩm của họ để sau khi thịt nhân tạo được sản xuất với quy mô và công suất lớn, giá một chiếc bánh mì kẹp thịt nhân tạo có thể xuống dưới mức 2USD. Với mức giá cạnh tranh như vậy, chắc chắn nhiều người sẽ nghĩ lại về lựa chọn của mình.